Puławy – siedziba rodu Czartoryskich
Puławy to miejscowość położona w miejscu zetknięcia trzech polskich krain geograficznych: Wyżyny Lubelskiej, Mazowsza i Kotliny Sandomierskiej. Początkowo, a było to już w czasach piastowskich, była to mała osada rybacka, a także miejsce przeprawy przez Wisłę. Dobra ziemskie, w skład których wchodziły Puławy, należały do kolejnych rodów magnackich: Tęczyńskich, Opalińskich, Zbaraskich. Uroki krajobrazowe Puław docenili jako pierwsi Lubomirscy, którzy jako pierwsi uczynili to miejsce swoją siedzibą. W latach 70. XVII wieku z ich inicjatywy na nadwiślańskiej skarpie wzniesiono okazały pałac. Puławy zyskały jednak historyczne znaczenie za sprawą swoich ostatnich szlachetnie urodzonych właścicieli – mowa o księstwie Czartoryskich. To za czasów ich pobytu w Puławach miejsce to stało się niezwykle istotnym centrum kulturalnym na mapie oświeceniowej Polski. Książę Adam Kazimierz i księżna Izabella byli mecenasami i koneserami sztuki, ich dwór pełen był artystów, goszczono tu najświatlejsze umysły epoki. Gośćmi w Puławach bywały też koronowane głowy: król Stanisław August Poniatowski oraz car Aleksander I. Historyczne zawirowania odcisnęły jednak piętno na tym miejscu. Wielokrotnie niszczone przez obce wojska Puławy, po upadku powstania listopadowego zostały odebrane Czartoryskim i włączone do zaboru rosyjskiego.
